ज्येष्ठ नागरिकको स्वास्थ्य सुधार, समाजमा समावेशीकरण, आत्मनिर्भरता र आर्थिक स्वाधीनता सुनिश्चित गर्दै आवश्यक सेवा र सहयोग प्रदान गर्ने । समाजमा प्रत्येक व्यक्तिको भूमिका महत्त्वपूर्ण हुन्छ, विशेष गरी ज्येष्ठ नागरिकहरूको योगदान अनुपम रहन्छ। जीवनको उत्तरार्धमा उनीहरूलाई स्वस्थ, आत्मनिर्भर र सम्मानजनक जीवन बिताउने अवसर प्रदान गर्नु हाम्राे सामूहिक दायित्व हो। ज्येष्ठ नागरिकहरूको स्वास्थ्य सुधार, समाजमा समावेशीकरण, आत्मनिर्भरता र आर्थिक स्वाधीनता सुनिश्चित गर्दै आवश्यक सेवा तथा सहयोग उपलब्ध गराउनु अत्यन्तै आवश्यक छ।
१. ज्येष्ठ नागरिकको स्वास्थ्य सुधार:
स्वास्थ्य प्रत्येक व्यक्तिको आधारभूत अधिकार हो, विशेष गरी ज्येष्ठ नागरिकहरूको हकमा यो अझै बढी महत्त्वपूर्ण हुन्छ। बढ्दो उमेरसँगै उत्पन्न हुने स्वास्थ्य समस्याहरूलाई सम्बोधन गर्न निम्न उपायहरू आवश्यक छन्:
- नियमित स्वास्थ्य परीक्षण: निःशुल्क वा सहुलियत दरमा चिकित्सा सेवा उपलब्ध गराउने कार्यक्रम लागू गर्नु।
- विशेष स्वास्थ्य केन्द्रहरू: ज्येष्ठ नागरिक मैत्री अस्पताल, स्वास्थ्य चौकी तथा मोबाइल स्वास्थ्य क्लिनिक सञ्चालन गर्नु।
- सन्तुलित आहार र जीवनशैली: पोषणयुक्त खाना, योग, ध्यान र शारीरिक व्यायामको प्रवर्द्धन गर्नु।
- मानसिक स्वास्थ्य सेवा: तनाव, डिप्रेशन तथा एक्लोपन हटाउन परामर्श तथा मनोरञ्जनात्मक कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्नु।
२. समाजमा समावेशीकरण:
ज्येष्ठ नागरिकहरूलाई समाजमा अलग वा निष्क्रिय राख्नु उचित हुँदैन। उनीहरूलाई समाजसँग जोडेर सक्रिय जीवन बिताउने अवसर प्रदान गर्न निम्न कदमहरू आवश्यक छन्:
- सांस्कृतिक तथा सामुदायिक कार्यक्रमहरूमा सहभागिता: तीज, दशैं, तिहार जस्ता पर्वहरूमा ज्येष्ठ नागरिकहरूको सक्रिय सहभागिता सुनिश्चित गर्ने।
- अनुभव र ज्ञानको आदानप्रदान: विद्यालय तथा कलेजहरूमा ज्येष्ठ नागरिकहरूलाई प्रेरणादायक वक्ता तथा परामर्शदाता बनाउने।
- सामाजिक क्लब र वृद्धाश्रममा सुधार: ज्येष्ठ नागरिक मैत्री क्लब, बैठक तथा छलफल समूहहरू स्थापना गर्ने।
३. आत्मनिर्भरता र आर्थिक स्वाधीनता:
ज्येष्ठ नागरिकहरूलाई आर्थिक रूपमा आत्मनिर्भर बनाउनका लागि विभिन्न योजनाहरू आवश्यक छन्:
- आयआर्जन कार्यक्रम: निपुण ज्येष्ठ नागरिकहरूलाई घरमै बसेर काम गर्न सक्ने (हस्तकला, कृषि, परामर्श सेवा आदि) अवसर उपलब्ध गराउने।
- न्यूनतम पेंशन र भत्ता व्यवस्था: वृद्धभत्ता, विशेष सहुलियत कोष तथा अन्य सामाजिक सुरक्षा कार्यक्रम प्रभावकारी रूपमा कार्यान्वयन गर्ने।
- आर्थिक साक्षरता कार्यक्रम: बैंकिङ सेवा, डिजिटल लेनदेन तथा लगानी सम्बन्धी तालिम प्रदान गर्ने।
४. आवश्यक सेवा र सहयोग प्रदान गर्ने:
ज्येष्ठ नागरिकहरूको जीवन सहज बनाउन विभिन्न सेवा तथा सहयोग उपलब्ध गराउनु आवश्यक छ:
- गृहसेवा र देखभाल सुविधा: अशक्त तथा असहाय ज्येष्ठ नागरिकहरूलाई घरमै स्वास्थ्य सेवा र स्याहार गर्ने व्यवस्था मिलाउने।
- निःशुल्क वा सहुलियत यातायात सेवा: सार्वजनिक यातायातमा वृद्धमैत्री सेवा उपलब्ध गराउने।
- कानूनी सहायता र सुरक्षा: ज्येष्ठ नागरिकहरूको सम्पत्ति तथा अधिकार संरक्षण गर्न कानूनी सहयोग तथा परामर्श सेवा प्रदान गर्ने।
निष्कर्ष: Mission of SAC Nepal
ज्येष्ठ नागरिकको स्वास्थ्य, समाजमा समावेशीकरण, आत्मनिर्भरता र आर्थिक स्वाधीनता सुनिश्चित गर्दै आवश्यक सेवा तथा सहयोग प्रदान गर्नु सामाजिक न्याय र नैतिक दायित्व हो। सरकार, परिवार, गैरसरकारी संस्था तथा समाजका सबै पक्षले मिलेर यी उपायहरू कार्यान्वयन गर्न आवश्यक छ। स्वस्थ, सम्मानजनक र आत्मनिर्भर बुढ्यौली जीवनको सुनिश्चितता हाम्राे समाजको उन्नतिको आधार हो। Read more
